Genetik polimorfizmler, protein yapılarındaki küçük farklılıklara sebep olan genetik varyasyonlardır ve insan vücudunun çeşitli metabolik süreçlerinde rol oynayan enzimlerin aktivitelerinde, hormon düzeylerinde veya besin emiliminde farklılıklara yol açabilirler. Bu nedenle diyetlerin kişiye özel uyarlanması, genetik özelliklerin dikkate alınması gereklidir. Örneğin, bazı insanlar yüksek karbonhidratlı diyetleri tolere edemezken, bazıları yüksek yağlı diyetlere daha uyumludur. Ayrıca, bazı genetik polimorfizmler yüksek lifli diyetlere yanıt verirken, bazılarına etkisi olmayabilir. Bu nedenle, beslenme uzmanları bireysel genetik varyasyonları dikkate alarak kişiye özel diyetler önermelidirler.
Beslenme düzeni epigenetik değişimlere yol açabilir. Bazı besin maddeleri, örneğin üzüm, soya fasulyesi, yeşil çay ve elma, tümör supresör genlerin işleyişine destekleyebilir. Kahve tüketimi, kronik karaciğer hastalığı ve kanser riski üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Besin maddeleri ve biyoaktif gıda bileşenleri genom ile epigenetik değişimler yoluyla etkileşime girer ve bu nedenle, epigenetik profile uygun beslenme düzenine uyumlu olarak birçok hastalık önlenip tedavi edilebilir. Bunun yanında, gıda etiketlerindeki bilgilerin açık ve anlaşılır olması ve gıda üretiminde kullanılan kimyasalların ve diğer toksik maddelerin kontrol altında tutulması gerekmektedir. Bu şekilde, insan sağlığına zarar veren faktörler minimum seviyeye indirilebilir ve genetik sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Kaynaklar:
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/519668
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/mnfr.201200686
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24199670/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3102611/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20447390/
- https://www.researchgate.net/profile/Sevgi-Kalkanli/publication/310127472_Uzun_Donem_Sagligimiz_Uzerine_Nutrigenetik_Etkiler/links/5f00ee1092851c52d6181ba3/Uzun-Doenem-Sagligimiz-Uezerine-Nuetrigenetik-Etkiler.pdf
